4 Aralık 656
CEMEL VAK’ASI MEYDANA GELDİ
Tarihte öyle hadiseler var ki, sadece bulunduğu dönem de değil, ileri yıllarda hatta asırlarda dahi etkisini sürdürür. Cemel Vak’ası yalnızca o zamanın Müslümanların etkilemekle kalmayıp günümüze kadar tesir eder. Peygamber Efendimiz (sav)’in irtihalinden 24 yıl sonra meydana gelmiştir. Üçüncü halife Hz. Osman (ra)’ın asiler tarafından şehid edilmesi üzerine, ashab Hz. Osman’dan boşalan hilafet makamına istemediği halde Hz. Ali (ra)’ı getirdiler. Hz. Ali’yi bekleyen en büyük sorun Hz. Osman’ın katillerinin bulunup cezalandırılmasıydı. Lakin isyancıların her biri Hz. Osman’ı kendisinin öldürdüğünü iddia ediyor, dolayısıyla faillerin tespitini bilerek zorlaştırıyor, anarşi çıkartıyorlardı. Bu arada Hz. Aişe hac ibadetini eda etmiş Medine’ye dönerken Hz. Osman’ın mazlum bir şekilde şehid edildiğini öğrenince Mekke’ye geri döndü ve kanının alınması için harekete geçti. Emeviler de Hz. Osman’ın şehadetinden sonra Mekke’ye döndüler ve ”Hz. Osman’ın kanını talep” ederek bozguncuların üzerine yürümek için Hz. Aişe ile birlikte Basra’ya hareket ettiler. Zübey b. Avvam, Talha b. Ubeydullah ile birlikte pek çok Müslüman Hz. Aişe’ye katıldılar. Olayı haber alan Hz. Ali de, devletin bütünlüğü korumak ve bir bölünme, parçalanmaya neden olmasın diye ordusuyla birlikte Basra’ya hareket etti. Zikar mevkine geldiğinde elçisi Ka’ka (r.a) birlik, beraberlik ve sulh için Hz.Aişe, Hz. Zübeyr ve Hz. Talha’ya gönderdi. Ka’ka (r.a); bu acının çaresinin sükunet, sükunet olduktan sonra önlem alınacağı aksi halde fitne ve fesat çıkmasının kaçınılmaz olduğunu ve bundan Müslümanların çok zarar göreceğini anlattı. Onlar: ”Ali bu fikirdeyse aramızda görüş ayrılığı kalmamıştır.” dediler. Öylece huzur ve emniyetle çadırlarına çekildiler. Böyle bir sonuç beklemeyen münafıkların elebaşı İbni Sebe (Abdullah b. Sebe) adamlarını topladı ve bir plan yaptı. İbni Sebe’nin adamları Hz. Aişe tarafına saldırdılar ve saldırganların Hz. Ali taraftarları olduğunu söylediler. Hz. Ali daha ne olduğunu anlamadan ona da kendilerine Hz. Aişe taraftarları saldırdığını söylediler. Hem Hz. Ali, hem Hz. Aişe Müslümanları sükunete davet etmişlerse de savaş başlamıştı bile ve kimsenin gözü bir şey görmüyordu. Neticede yaşanan iç savaşta on bin kişi hayatını yitirdi. Hz. Zübeyr ve Hz. Talha şehid düşerken Hz. Ali savaşı kazanmıştı. Fakat savaşın asıl kazananı Abdullah b. Sebe olmuştur. Savaşı Hz. Aişe devesinin üstünden idare ettiği için bu hadise ”Vak’atü’l Cemel” diye tarihe geçmiştir. Savaş sonrası Hz. Ali, Hz. Aişe’ye ve yanındakilere iyi davranmış ve Hz. Aişe Medine’ye dönerken bizzat uğurlamıştır.
Nazmiye GÜLBAŞ